Η τραγική μνήμη της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, που αναμοχλεύεται ξανά με αφορμή τη μαύρη επέτειο της 19ης Μαΐου 1919, αποτελεί ένα ορόσημο που καθορίζει το χρέος όλου του σύγχρονου Ελληνισμού, κυρίως του προσφυγικού, απέναντι στην ιστορική αλήθεια, στους νεκρούς μας και στους ξεριζωμένους παππούδες μας.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, οι Ελληνες κάτοικοι του Πόντου, της Κωνσταντινούπολης, της Μικράς Ασίας και της Θράκης άκμαζαν συνεργαζόμενοι με όλα τα μέλη της κοινωνίας στις περιοχές όπου ζούσαν. Με όλους τους λαούς. Τη δεύτερη όμως δεκαετία του 20ού αιώνα άρχισαν τα παιχνίδια της Ιστορίας, τα παιχνίδια της πολιτικής. Εφτασαν οι γκρίζες μέρες. Ηταν οι μέρες που άρχισαν οι διωγμοί από τις προαιώνιες πατρίδες. Οταν κάτω από την καθοδήγηση των Γερμανών και με την ανοχή και βοήθεια Γάλλων, Αγγλων, Αμερικανών και Ρώσων άρχισε η εφαρμογή της απόφασης των Νεότουρκων για την εκκαθάριση της καταρρέουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τους χριστιανικούς πληθυσμούς και τη δημιουργία μιας χώρας μωαμεθανικής. Τότε ξεκινούσε ο Γολγοθάς για τους κυνηγημένους Ελληνες.
Οι Τούρκοι εθνικιστές προχώρησαν στην εξόντωση των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής μελετημένα και στοχευμένα. Με τη στρατολόγηση και τις εξορίες. Τις σφαγές και τις βιαιοπραγίες. Το έγκλημα της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού ξεκίνησε το 1914, συνεχίστηκε μέχρι το 1923 και ολοκληρώθηκε με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Οι ξεκληρισμένοι Ελληνες του Πόντου ξεκίνησαν τη νέα τους ζωή στην Ελλάδα με όπλα τη θέληση, το πείσμα, τη δημιουργία, το χαμόγελο και την αισιοδοξία. Η πρώτη γενιά των προσφύγων αναλώθηκε στον αγώνα της επιβίωσης. Η δεύτερη στον αγώνα της κοινωνικής καταξίωσης.
Ακολούθησαν άλλα χρόνια, χρόνια ανάπτυξης και ευημερίας. Οι φωνές των ανθρώπων σώπασαν, καθώς η Δύση επέβαλε τη βούλησή της. Οι διωγμοί και οι σφαγές ξεχάστηκαν. Η όποια φωνή διαμαρτυρίας για τις ιστορικές θύμησες φάνταζε εθνικιστική κι όλο και χανόταν η μνημοσύνη για τις χαμένες πατρίδες. Ολο και λιγότερες αναφορές. Τι συνέβη; Χάσαμε τα αντανακλαστικά μας; Χάσαμε τη μνήμη μας; Ολα μαζί ή τίποτε απ’ όλα αυτά; Τα γεωπολιτικά συμφέροντα επέβαλαν τη θέλησή τους στις κυβερνήσεις. Η καλοπέραση αδυνάτισε και τη δική μας μνήμη για λίγο. Οσο χρειαζόταν για να κριθεί η αντοχή μας απέναντι στον πόνο τού χθες.
Το έτος που διανύουμε αποτελεί σύμβολο μνήμης, αφού συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τα τραγικά γεγονότα της γενοκτονίας που υπέστη ο Ποντιακός Ελληνισμός. Για εμάς που μάθαμε τα τραγικά γεγονότα από τις αφηγήσεις των παππούδων μας δεν υπάρχει λήθη. Για εμάς, την τρίτη και τέταρτη γενιά των προσφύγων, δεν απομένει άλλος δρόμος από αυτόν της δικαίωσης. Αυτό τον αγώνα δεν θα τον εγκαταλείψουμε και πρέπει να τον κερδίσουμε.
Σήμερα κάνουμε τον απολογισμό μας, ενώ οι σχέσεις μας με τον θύτη, την Τουρκία, μας επιβάλλουν έναν άλλο τρόπο σκέψης. Εναν άλλο τρόπο δράσης, έναν άλλο τρόπο στρατηγικής, αν θέλετε. Οχι αυτόν που θέλουν να μας επιβάλουν τα ξένα συμφέροντα, αλλά αυτόν που ξεκινά από την ιστορική αναγνώριση της γενοκτονίας σε διεθνές επίπεδο. Ποιο θα είναι το κέρδος; Το οφείλουμε αρχικά σε εκείνους. Το οφείλουμε στη μνήμη που μας άφησαν. Γιατί όταν οι λαοί ξεχνούν, αφήνουν παράθυρα επανάληψης.