ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ-Προς:την Υπουργό Διοικητικής Ανασυγκρότησης, κα Όλγα Γεροβασίλη.Θέμα: «Με φωτογραφικό άλμπουμ των ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ μοιάζουν οι προκηρύξεις επιτελικών στελεχών του Δημοσίου».Τα τελευταία τρία χρόνια ακούμε συνεχώς από στελέχη της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για την ανάγκη αποκατάστασης του κύρους της Δημόσιας Διοίκησης. Έχουμε ακούσει ότι στόχος της Κυβέρνησης είναι να θεραπεύσει τις παθογένειες στο Δημόσιο που δημιούργησαν προηγούμενες κυβερνήσεις. Έχουμε ακούσει υπουργούς να κάνουν λόγο για διαρθρωτικές αλλαγές, για αποκομματικοποίηση, για ένα αξιοκρατικό Δημόσιο. 

Σε αντίθεση όμως με τις εξαγγελίες υπουργών, στην πράξη  βλέπουμε πως οι πρακτικές της Κυβέρνησης απέχουν κατά πολύ από την προώθηση της αξιοκρατίας και της αποκομματικοποίησης. Τελευταίο παράδειγμα οι προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την πλήρωση θέσεων Διοικητικών Γραμματέων, Ειδικών Τομεακών Γραμματέων και Γενικών Διευθυντών Υπουργείων που ξεκίνησαν να δημοσιεύονται πρόσφατα σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις του ν.4369/2016. 

Στις προσκλήσεις αυτές αναφέρονται τα απαιτούμενα τυπικά ή επιθυμητά προσόνταγια κάθε θέση. Δεδομένου ότι τόσο οι κύριες αρμοδιότητες όσο και τα πρόσθετα καθήκοντα των θέσεων αυτών είναι παρόμοια για όλα τα υπουργεία όπως αποτυπώνονται στις προσκλήσεις ενδιαφέροντος, θα ήταν αναμενόμενο να υπάρχουν και παρόμοια περιγράμματα θέσεων. Αντίθετα παρατηρείται να ακολουθείται εντελώς διαφορετική προσέγγιση για τις απαιτήσεις και τα ζητούμενα προσόντα της κάθε θέσης. Έτσι από υπουργείο σε υπουργείο υπάρχουν διακυμάνσεις δηλαδή διαφορετικά τυπικά προσόντα σε κάθε θέση. Μάλιστα παρατηρείται το φαινόμενο ακόμα και στο ίδιο υπουργείο όταν είναι πολλές οι θέσεις των Διοικητικών Γραμματέων να ζητούνται διαφορετικά κάθε φορά προσόντα. Οι διαφοροποιήσεις αυτές είναι αδικαιολόγητες και είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για «φωτογραφικές διατάξεις» στα μέτρα προεπιλεγμένων υποψηφίων. Τέτοιες διατάξεις καταργούν κάθε έννοια αξιοκρατίας και αποκομματικοποίησης της Δημόσιας Διοίκησης. 

Στόχος της Κυβέρνησης είναι να ευνοηθούν οι  ήδη υπηρετούντες κομματικά διορισμένοι Γραμματείς και Διευθυντές αλλά και μετακλητοί υπάλληλοι. Άλλωστε η Κυβέρνηση το νομοθέτησε αυτό απροκάλυπτα. Έδωσεαυτή τη δυνατότητασε όλα τα κομματικά και πολιτικά στελέχη με τροπολογία που ψήφισε τον Δεκέμβριο του 2017 λίγο δηλαδή πριν δημοσιευτούν οι σχετικές προκηρύξεις (η σχετική διάταξη ενσωματώθηκε ως άρθρο 47 στον Ν.4509 της 22 Δεκεμβρίου 2017). Έτσι με αυτό τον τρόπο παρατηρούμε κομματικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που είχαν επιλεγεί σε θέσεις κυρίως Γενικών Γραμματέων και όλο αυτό το διάστημα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έχουν αποκτήσει συγκεκριμένη «εργασιακή εμπειρία» με άσκηση καθηκόντων σε θέση ευθύνης να φωτογραφίζονται με βάση το βιογραφικό τους.

Προσκλήσεις Διοικητικών και Τομεακών Γραμματέων

Τα παραδείγματα φωτογραφικών παρεμβάσεων είναι πάρα πολλά. Σε κάποιες θέσεις η αποφοίτηση από ΑΕΙ ζητείται απλά ως επιθυμητό τυπικό προσόν ενώ σε άλλες ως απαραίτητο τυπικό προσόν. Για κάποιες θέσεις η κατοχή μεταπτυχιακού και διδακτορικού διπλώματος είναι απαραίτητη ενώ για τις υπόλοιπες θέσεις η κατοχή μεταπτυχιακού ή διδακτορικού διπλώματος είναι απλώς επιθυμητή. 

Ως προς το απαραίτητο προσόν της «εργασιακής εμπειρίας» υπάρχουν τα εξής παράλογα: για κάποιες θέσεις ζητείται 5ετής εργασιακή εμπειρία (Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης) σε κάποιες άλλες 10ετής (Υπουργείο Εσωτερικών), στις περισσότερες 12ετής ( Υπουργείο Υγείας, Αγροτικής Ανάπτυξης, Εργασίας και Δικαιοσύνης), σε άλλες 15ετής και για κάποιες 20ετής (Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης). Η εμπειρία αυτή αλλού ζητείται να έχει αποκτηθεί είτε στο Δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα και αλλού απαιτείται συγκεκριμένος χρόνος από αυτήν να έχει αποκτηθεί στον ιδιωτικό τομέα κατ΄ ελάχιστο. Επίσης η εργασιακή αυτή εμπειρία σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται να έχει συνάφεια με το αντικείμενο της θέσης που προκηρύχθηκε και αλλού όχι.

Μεγάλο ενδιαφέρον έχουν οι προκηρύξεις σε σχέση με το απαιτούμενο προσόν της «εργασιακής εμπειρίας» από άσκηση καθηκόντων σε θέση ευθύνης κατηγορίας ειδικών θέσεων 1ου βαθμού. Εκεί πραγματικά έχει ξεπεραστεί κάθε όριο καθώς οι προκηρύξεις όχι απλά απαιτούν κατ’ ελάχιστο, ανάλογα με την περίπτωση, 1 ή 2 χρόνια τέτοιας προϋπηρεσίας στο Δημόσιο ανάλογα με τον «φωτογραφιζόμενο», συνήθως ήδη υπηρετούντα, Γενικό Γραμματέα αλλά σε μια περίπτωση η άσκηση αυτών των καθηκόντων πρέπει να είναι διάρκειας τουλάχιστον 30 μηνών!!! 

 

Δεν είναι γνωστό αν υπήρξε ποτέ άλλοτε τέτοια ακριβής φωτογραφική προσέγγιση, θα μπορούσε πάντως η Κυβέρνηση για την εν λόγω θέση του Διοικητικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού να αποφύγει τον κόπο και τον χρόνο της προκήρυξης καθώς είναι ξεκάθαρο ότι αφορά τον ήδη υπηρετούντα Γενικό Γραμματέα, ο οποίος την ημέρα της προκήρυξης είχε ήδη απόκτηση τέτοια εμπειρία 34 μηνών. Στον συγκεκριμένο βέβαια για να υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη διασφάλιση μη τυχόν και προκύψει κανένας ενοχλητικός υποψήφιος ζητείται η γνώση δυο ξένων γλωσσών η μια εκ των οποίων μπορεί να είναι εκτός της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Με δεδομένο ότι οι βασικές σπουδές του εν λόγω Γραμματέα πραγματοποιήθηκαν στο κρατικό Ινστιτούτο Φυσικής Αγωγής της Μόσχας γίνεται εύκολα κατανοητή η σκοπιμότητα του μοναδικού αυτού όρου.

 

Σχετικά με το κριτήριο της γλώσσας χωρίς κανένα κεντρικό σχεδιασμό που να αφορά το σύνολο των θέσεων προβλέπεται αυθαίρετα ανά περίπτωση, αλλού η απλή γνώση μιας ξένης γλώσσας, αλλού η καλή γνώση και αλλού η άριστη. Μάλιστα οι διαφοροποιήσεις αυτές γίνονται χωρίς κανένα εμφανή λόγο παρά μόνο προφανώς για να εξυπηρετηθούν οι φωτογραφικές προσεγγίσεις της Κυβέρνησης. Για παράδειγμα, ο Διοικητικός Γραμματέας του Υπουργείου Υγείας πρέπει να έχει “καλή γνώση μιας επίσημης γλώσσας της ΕΕ” ενώ ο Αναπληρωτής Διοικητικός Γραμματέας του ίδιου υπουργείου πρέπει να έχει “άριστη γνώση”. Ο Διοικητικός Γραμματέας του Υπουργείου Εργασίας πρέπει να έχει “γνώση αγγλικής γλώσσας” όπως και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ στο Υπουργείο Εσωτερικών ο Διοικητικός Γραμματέας πρέπει να έχει “γνώση τουλάχιστον σε καλό επίπεδο μιας ευρωπαϊκής γλώσσας”. 

Από τα παράδοξα βεβαίως των προκηρύξεων είναι ότι για τη θέση του Διοικητικού Γραμματέα του Υπουργείου Τουρισμού, ο οποίος καταλαβαίνουμε τι αντικείμενο επαφών έχει, απαιτείται απλή γνώση της αγγλικής γλώσσας. Βέβαια η σκοπιμότητα του όρου αυτού γίνεται εύκολα κατανοητή αν δει κάποιος και τα υπόλοιπα τυπικά προσόντα της συγκεκριμένης θέσης που φωτογραφίζουν την ήδη υπηρετούσα Γενική Γραμματέα. Συγκεκριμένα υπάρχει υποχρεωτικός όρος για 5ετή άσκηση δικηγορίας με εμπειρία σε θέματα Δημόσιου Δικαίου. Μάθαμε λοιπόν για πρώτη φορά ότι για να συνδράμεις στο έργο του Υπουργού Τουρισμού ως Γραμματέας είναι απαραίτητο να έχεις  ασκήσει και δικηγορία. Επιτέλους η Κυβέρνηση ανακάλυψε τι απαιτείται για να εκτοξευθεί ο τουρισμός μας!

Ένας άλλος όρος μερικών προκηρύξεων ο οποίος προκαλεί εντύπωση είναι αυτός που έχει συμπεριληφθεί σε μερικές προκηρύξεις του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης όπου υπάρχει η ειδική απαίτηση «να μην συντρέχουν λόγοι συνταξιοδότησης εντός 8 ετών από την ημερομηνία λήξης υποβολής των αιτήσεων υποψηφιότητας». Με τον ειδικό αυτό όρο αποκλείονται Διευθυντές ή Γενικοί Διευθυντές του Υπουργείου οι οποίοι έχουν σημαντικά προσόντα και μεγάλη εμπειρία πλην όμως θα συνταξιοδοτηθούν στα επόμενα 5, 6 ή 7 χρόνια. Με ποια λογική όταν η επιλογή γίνεται για μια θητεία 4 ετών υπάρχει αυτός ο απαράδεκτος όρος που αποκλείει τα εμπειρότερα στελέχη του Υπουργείου και γιατί αυτό ακολουθήθηκε μόνο στο Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης; Μάλιστα μόνο σε μια θέση, αυτή του Τομεακού Γραμματέα στρατηγικών επενδύσεων, στην οποία προωθείται συγκεκριμένος Γραμματέας δεν υπάρχει η προϋπόθεση των 8 ετών στην προκήρυξη για ευνόητους λόγους.

Ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζουν και μεμονωμένες περιπτώσεις Υπουργείων. Για παράδειγμα στο Υπουργείο Εργασίας για τη θέση του Διοικητικού Γραμματέα, ο οποίος βάσει του περιγράμματος θέσης εργασίας εκπροσωπεί το Υπουργείο στην ΕΕ, ΟΟΣΑ, Διεθνή οργάνωση εργασίας, απαιτείται απλή γνώση αγγλικής ενώ για τις θέσεις των Τομεακών Γραμματέων Κοινωνικών Ασφαλίσεων ή Κοινωνικής Οικονομίας απαιτείται άριστη γνώση αγγλικών και πολύ καλή γνώση μιας ακόμα ξένης γλώσσας. Σε ότι αφορά στα πτυχία, για τη θέση του Ειδικού Γραμματέα του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας απαιτείται πτυχίο ή μεταπτυχιακό πληροφορικής ή πολιτικών επιστημών, με τον υπηρετούντα μέχρι χθες Ειδικό Γραμματέα να είναι απόφοιτος πληροφορικής με μεταπτυχιακό στις πολιτικές επιστήμες. Έχει ενδιαφέρον να δούμε αν η Κυβέρνηση μετά την υπουργοποίηση του συγκεκριμένου Γραμματέα εκδώσει νέα προκήρυξη. Σε άλλες θέσεις όπως του Ειδικού Γραμματέα Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, απαιτείται και πτυχίο και μεταπτυχιακό και διδακτορικό, προσόντα που φυσικά κατέχει ο σημερινός Ειδικός Γραμματέας. 

Στο Υπουργείο Οικονομικών, ενώ τα καθήκοντα όλων των Γραμματέων είναι περίπου τα ίδια στη Γενική Γραμματεία Οικονομικής Πολιτικής τα προσόντα είναι διαφορετικά και περιγράφονται αναλυτικά καθώς φωτογραφίζουν την υφιστάμενη Γενική Γραμματέα, κόρη βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ.

Στο Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης ενώ όλες οι θέσεις απαιτούν πτυχίο μηχανικού, η θέση της Ειδικής Γραμματέως Ασύλου και Μετανάστευσης απαιτεί οποιοδήποτε πτυχίο, ίσως γιατί η κατέχουσα τη θέση είναι απόφοιτος φιλοσοφικής. Και βέβαια για μια τέτοια θέση με ιδιαίτερο διεθνές ενδιαφέρον απαιτεί απλά “καλή γνώση αγγλικών.”

Δυστυχώς το ίδιο φαινόμενο διακωμώδησης της διαδικασίας αυτής, η οποία θα έπρεπε να είναι πλήρως αξιοκρατική παρατηρείται και στο επίπεδο της πλήρωσης θέσεων ευθύνης επιπέδου Γενικής Διεύθυνσης στα διάφορα υπουργεία. Η απροκάλυπτη αυτή επιχείρηση άλωσης της Δημόσιας Διοίκησης δεν θα επιτρέψουμε να συμβεί. Τα ονόματα αυτών που έχουν προεπιλεγεί για τις θέσεις αυτές ευθύνης είναι γνωστά σε όλους και άμεσα πρέπει να σταματήσει ο ευτελισμός αυτός της Δημόσιας Διοίκησης. 

Κατόπιν των ανωτέρω επερωτάται η αρμόδια Υπουργός:

1. Για ποιο λόγο οι προκηρύξεις των Διοικητικών αλλά και λοιπών Γραμματέων έχουν τόσο διαφοροποιημένα προσόντα;

2. Για ποιο λόγο καθυστέρησε τόσο πολύ η έκδοση των προκηρύξεων με αποτέλεσμα οι κατέχοντες τις θέσεις να έχουν συγκεντρώσει την απαιτούμενη εμπειρία;

3. Πόσες κενές θέσεις του άρθρου 8, βάσει της παραγράφου 1 του άρθρου 13 όπως αυτό τροποποιήθηκε με το αρθ. 170 του ν. 4389/2016 και πριν την τροποποίηση του με το άρθρο 240 παρ.1 Ν.4512/2018, έγιναν εκτός της διαδικασίας του ν. 4369/2016 μεταξύ των ημερομηνιών 30.09.2016 και 31.12.2017

4. Γιατί, εφόσον, το ΚΣΜ έχει δηλώσει πως το πολιτικό επίπεδο μετατρέπεται σε διοικητικό δεν επιλέγει η Επιτροπή του ΑΣΕΠ τον τελικό επιτυχόντα και το κάνει ο Υπουργός μέσα από λίστα τριών;

5. Σε συνέχεια του παραπάνω γιατί δεν υπάρχει κάποιο σύστημα αντικειμενικής μοριοδότησης;

6. Γιατί δεν διασφαλίστηκε πως όσοι κατέχουν σήμερα αυτές τις θέσεις δεν θα συμμετέχουν στη διαδικασία αλλά αντίθετα η κυβέρνηση έφερε πριν δύο μήνες σχετική τροπολογία στη Βουλή;