Φίλες και φίλοι
Από την πρώτη στιγμή που έλαβα την πρόσκληση από τον Σύλλογο Πολιτισμού Λογείον να συμμετάσχω στη σημερινή εκδήλωση, στην οποία ανταποκρίθηκα με μεγάλη χαρά, μου τράβηξε το ενδιαφέρον ο ασυνήθιστος τίτλος της.
«Δεν γνώρισα ποτέ το Σαλιχλί»: Ένας στίχος που προέρχεται από ό,τι διαπίστωσα στη συνέχεια από ποίημα του σπουδαίου Θεσσαλονικιού ποιητή Τόλη Νικηφόρου, ένα καταπληκτικό ποίημα, που διάβασα ξανά και ξανά με την ευκαιρία της εκδήλωσης.
Το Σαλιχλί λοιπόν, γίνεται το πλαίσιο και η αφορμή για τη σημερινή εκδήλωση. Μια πόλη ελληνική στη Μικρά Ασία στην επαρχία της Μανίσας, δηλαδή Μαγνησίας, μία ακόμη πατρογονική εστία Ελλήνων ανάμεσα στις αμέτρητες εστίες που συνδέονται με ιστορίες αιώνων του ελληνισμού και παραμένουν διάστικτες στον χάρτη της σημερινής Τουρκίας.
Μία ακόμη από τις χαμένες πατρίδες.
Η μάχη του Σαλιχλί ήταν μάλιστα η τελευταία νικηφόρα του ελληνικού στρατού, όπου το απόσπασμα Πλαστήρα και η Μεραρχία Ιππικού απέκρουσαν τις τουρκικές επιθέσεις τον Σεπτέμβριο του 1922, τις τελευταίες εκείνες ημέρες πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Όπως ο ποιητής μας, ο Τόλης Νικηφόρου, ούτε κι εγώ γνώρισα την πατρίδα των προγόνων μου στον Πόντο την εποχή της δόξας της.
Έμαθα όμως από παιδί την Ιστορία της. Άκουσα τις ιστορίες από το στόμα των παππούδων μου για το πώς ζούσε και πρόκοβε εκεί ο ελληνισμός μέχρι που ήρθε το βίαιο τέλος. Άκουσα για το πώς όσοι δεν εξοντώθηκαν τότε, πριν από έναν αιώνα, ξεριζώθηκαν με αγριότητα, εκτοπίστηκαν και ήρθαν με κόπους και βάσανα στην καινούργια πατρίδα για να χτίσουν μέσα από τεράστιες δυσκολίες μία καινούργια ζωή.
Φίλες και φίλοι
Το Σαλιχλί που δεν γνωρίσαμε, είναι σήμερα για εμάς κάτι παραπάνω από ένας τόπος: είναι όλες οι πόλεις της Θράκης, της Ανατολικής Ρωμυλίας, του Πόντου, της Καππαδοκίας, ολόκληρης της Μικράς Ασίας, όπου έζησαν Έλληνες.
Αγαπημένοι τόποι που μέχρι σήμερα μας συνδέουν με ένα πανίσχυρο νήμα που δεν θα κοπεί ποτέ με την προσφυγική μας καταγωγή και τη συλλογική μας μνήμη.
Για όλους όσοι καταγόμαστε από προσφυγικές οικογένειες, εκδηλώσεις όπως η σημερινή στο πλαίσιο του επετειακού έτους 2022 είναι εδώ για να μας δίνουν την ευκαιρία να ακολουθούμε τα ανεξίτηλα χνάρια της ιστορίας και της μνήμης.
Να θυμόμαστε, να μαθαίνουμε, να τιμούμε, να συγκινούμαστε.
Κυρίως να διδασκόμαστε.
Κι έτσι μόνο μπορούμε να προχωρούμε.
Σας ευχαριστώ