Η φετινή επέτειος των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, τον αφανισμό και το ξερίζωμα των Ελλήνων από τις αλησμόνητες πατρίδες, τους τόπους όπου έζησαν για πάνω από 3.000 χρόνια, αποτελεί ένα τραγικό ορόσημο μνήμης με ιδιαίτερα βαρύ συμβολικό και συναισθηματικό φορτίο για όλο τον ελληνισμό.
Έχοντας τη βαθιά πεποίθηση ότι η διατήρηση και ανάδειξη της ιστορικής μας μνήμης αποτελεί ιερό μας καθήκον, και με την ιδιότητά μου ως προέδρου της διακομματικής Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς, πήρα την πρωτοβουλία να δώσουμε βήμα στη Βουλή σε προσφυγικούς συλλόγους από όλη την Ελλάδα. Στους ανθρώπους που αγωνίζονται να διατηρήσουν ζωντανές τις μνήμες, τον πολιτισμό και την παράδοση. Έτσι από τον περασμένο Μάρτιο αρχίσαμε να καλούμε στη Βουλή, σε ειδικές συνεδριάσεις της Επιτροπής, εκπροσώπους προσφυγικών συλλόγων για να μας καταθέσουν τις προσωπικές τους μαρτυρίες, να μας ενημερώσουν για τις δράσεις, τα προβλήματα και τους αγώνες τους.
Μέχρι σήμερα έχουν έρθει στη Βουλή στο πλαίσιο αυτών των ειδικών συνεδριάσεων προσφυγικοί σύλλογοι από τους Δήμους Δέλτα, Χαλκηδόνας και Λαγκαδά του νομού Θεσσαλονίκης, καθώς και από τους νομούς Ροδόπης, Λάρισας και Πέλλας, την Παλαιά Φώκαια και τη Ραφήνα Αττικής, αλλά και ο Σύλλογος Κωνσταντινουπολιτών.
Στην τελευταία συνεδρίαση υποδεχτήκαμε με ιδιαίτερη χαρά στην Επιτροπή Διασποράς προσφυγικούς και άλλους πολιτιστικούς συλλόγους του Δήμου Ωραιοκάστρου. Είναι όλοι τους σύλλογοι που επιτελούν αξιέπαινο έργο εστιάζοντας στη διαφύλαξη και την ανάδειξη της λαϊκής μας παράδοσης μέσα από τα ήθη και τα έθιμα, τη μουσική και τον χορό, τη γαστρονομία, τα γράμματα, τις τέχνες και τη συστηματική μελέτη της ιστορίας μας.
Είναι ένα έργο που συντελείται ανιδιοτελώς και σε μεγάλο βαθμό αθόρυβα, γι’ αυτό και θέλησα να συμβάλω με την πρωτοβουλία μου αυτή ώστε να αναδειχτεί. Ιδίως με απασχολεί να γίνει ευρύτερα γνωστή η συστηματική προσπάθεια των συλλόγων να φέρουν την πολιτιστική μας παράδοση κοντά στο ευρύ κοινό και στους νέους. Ακόμη πιο σημαντικό είναι, να ενεργοποιήσουν τη νέα γενιά ώστε να πάρει από τα χέρια τους την πολύτιμη σκυτάλη. Κρατάω επίσης με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι η δράση των συλλόγων επιχειρεί να καλύψει και το επόμενο κεφάλαιο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή αναδεικνύοντας το νέο ξεκίνημα των προσφύγων στην καινούργια πατρίδα και τη συμβολή τους στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας τις δεκαετίες που ακολούθησαν.
Μαζί μας ταξίδεψαν στην Αθήνα για να συμμετάσχουν στη συνεδρίαση της Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς ο Δήμαρχος Ωραιοκάστρου Παντελής Τσακίρης και ο Αντιδήμαρχος, Δημήτρης Καρασαββίδης, που αναφέρθηκαν στην προσφορά των συλλόγων και τις πρωτοβουλίες για να στηριχτεί το έργο τους αλλά και να αντιμετωπιστούν λειτουργικά τους προβλήματα.
Στην ειδική συνεδρίαση της Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς ανέβηκαν στο βήμα της Βουλής για να παρουσιάσουν τη δράση των συλλόγων τους οι: Γεωργία Πετρίδου, Πρόεδρος της Ένωσης Ποντίων Ωραιοκάστρου και Φίλων, Νατάσα Σταμπούλη, Πρόεδρος του Συλλόγου Ποντίων Μυγδονίας «Διγενής», Αθηνά Κουλουμπατσάνη, Γραμματέας του Πολιτιστικού Συλλόγου Μελισσοχωρίου, Βάσω Μουρατίδου μέλος δ.σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Νέας Φιλαδέλφειας, Γιάννης Στεφανίδης, Πρόεδρος του Μορφωτικού – Πολιτιστικού Συλλόγου Μεσαίου «Νέα Κοτύωρα», Άννα Παπαδοπούλου αντιπρόεδρος του Αναπτυξιακού – Πολιτιστικού Συλλόγου Μονολόφου, Δημήτρης Πόντικας, Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Δρυμού, Φώτης Παρπόρης, Πρόεδρος του Πολιτιστικού – Αθλητικού Συλλόγου Παλαιοκάστρου «Ο Φίλιππος», Βασίλης Αρβανιτόπουλος, Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Νεοχωρούδας «Μέγας Αλέξανδρος», Βασιλική Μπούτσικα, Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Πενταλόφου, Γεώργιος Χατζηγεωργίου, Πρόεδρος του Περιβαλλοντικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Ωραιοκάστρου, Άννα Ραφαηλίδου, Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών «Αρίστη», Αναστασία Καραογλάνη, Πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτισμού και Τέχνης «Λογείον», Δημήτρης Στοΐλας, Ταμίας του Συλλόγου Κρητών Ωραιοκάστρου «Ερωτόκριτος», Χρήστος Σαραμουρτσής, Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Νεοχωρούδας και Μαρία Αραμπατζίδου, Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Ωραιοκάστρου, Πάτροκλος Σπυρόπουλος, Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Πενταλόφου και Νικόλαος Γιαϊλατζόγλου, Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Νέας Φιλαδέλφειας.
Με ρίζες στον Πόντο, την Ανατολική Θράκη και διάφορες πόλεις της Μικράς Ασίας, οι εκπρόσωποι των συλλόγων μίλησαν για το παρελθόν και τις ρίζες τους με πάθος και με συγκίνηση. Μας μετέφεραν αφηγήσεις και εμπειρίες των προγόνων τους, των 350.000 Ελλήνων του Πόντου που εξοντώθηκαν κατά τη Γενοκτονία του Πόντου και των 1.500.000 Μικρασιατών που ξεριζώθηκαν βάναυσα από τα παράλια του Αιγαίου. Μας μίλησαν ακόμη για την αγωνία τους να διδαχθούν οι νεότεροι την Ιστορία μας.
Εκτιμώ ότι έγινε μία υψηλού επιπέδου ενημέρωση και συζήτηση, με πολύτιμες μαρτυρίες από την πλευρά των συλλόγων, αληθινές καταθέσεις ψυχής. Ακούγοντας όλους αυτούς τους ανθρώπους να μιλούν για το έργο το οποίο επιτελούν εδώ και χρόνια, δεκαετίες ολόκληρες σε κάποιες περιπτώσεις, ένιωσα περηφάνια και βαθιά συγκίνηση. Τους τόνισα άλλωστε ότι πρέπει να είναι περήφανοι για τον αγώνα που συνεχίζουν, διατηρώντας ζωντανές τις προγονικές μνήμες, και τους διαβεβαίωσα ότι θα είμαστε διαρκώς δίπλα τους, συνοδοιπόροι σε αυτή την αξιέπαινη προσπάθεια.
Καθώς μπαίνουμε πια στο τελευταίο τρίμηνο του 2022 είναι μία ευκαιρία να σταθούμε στον ρόλο της Ιστορίας σε μία εποχή αβεβαιότητας όπως η σημερινή. Η Ιστορία μας διδάσκει ότι δεν πρέπει κανείς να λησμονεί, αλλά να μαθαίνει και μάλιστα όχι μόνο μέσα από τις φωτεινές σελίδες των θριάμβων αλλά και τις σκοτεινές των καταστροφών. Η επέτειος της Μικρασιατικής Καταστροφής είναι μία τέτοια τραγική υπόμνηση. Σήμερα, περισσότερο ίσως από ποτέ, είναι κρίσιμη για όλους τους Έλληνες, είτε είμαστε απόγονοι προσφύγων είτε ντόπιοι, η ανάγκη να ανατρέξουμε και να στηριχθούμε στην πλούσια πολιτιστική μας παράδοση και την ιστορική μας μνήμη για να προχωρήσουμε με αυτοπεποίθηση στο μέλλον.

*Ο Σάββας Αναστασιάδης είναι βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Β΄ Θεσσαλονίκης, πρόεδρος της Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς της Βουλής.