Κατά σχεδόν 1,9% μειώθηκε ο νόμιμος πληθυσμός της Ελλάδας βάσει των στοιχείων της απογραφής του 2021, που δημοσιοποίησε η ΕΛΣΤΑΤ στο κλείσιμο του 2022.
Όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία, το 2021 ο νόμιμος πληθυσμός της χώραςμειώθηκε σε 9.716.889, είμαστεδηλαδή 187.397 λιγότεροι σε σύγκριση με το 2011. Ακόμη πιο αποκαρδιωτικό είναι το γεγονός ότι η μείωση του πληθυσμού πλήττει κυρίως την περιφέρεια, με τον πληθυσμό της χώρας να συγκεντρώνεται ακόμη περισσότερο στο λεκανοπέδιο. Μεγάλη πληθυσμιακή μείωση καταγράφει η Κεντρική Μακεδονία, η δεύτερη μεγαλύτερηπεριφέρειατης χώρας. Η απώλεια πληθυσμού σε περιοχές όπως ο νομός Σερρών, Κιλκίς και Πέλλας φτάνει σε ανησυχητικό ποσοστό.
H απογραφή καταδεικνύει πόσο σοβαρό είναιτο δημογραφικό πρόβλημα, που μαστίζει την ελληνική κοινωνία (όπως και ολόκληρη την Ευρώπη εδώ και δεκαετίες). Κρίσιμες παράμετροί του, όπως η γήρανσητου πληθυσμού και υπογεννητικότητα, θα επιφέρουν τεράστιες αλλαγές στον ανθρωπογεωγραφικό χάρτη, και μάλιστα νωρίτερα από όσο νομίζουμε.
Το πρόβλημα είναι πολυδιάστατο στη βάση του και με πολύπλευρα αίτια. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τη μείωση του ποσοστού γονιμότητας. Η ένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας, και μάλιστα σε ένα πλαίσιο με ανισότητες εις βάρος τους, καθυστερεί την ηλικία στην οποία αποκτούν το πρώτο τους παιδί. Η παρατεταμένη οικονομική κρίση περιορίζει ανάπτυξη μιας πολύτεκνης οικογένειας για λόγους υπερβολικά υψηλού κόστους. Το braindrainκαι τελευταία η κρίση του Covid-19 επέτειναν την πτωτική τάση στον αριθμό των γεννήσεων.
Με δυο λόγιατα ζευγάρια επιλέγουν να έχουν λιγότερα παιδιά από τις προηγούμενες γενιές. Αυτό σημαίνει ότι το έθνος αντιμετωπίζει την απειλήσυρρίκνωσης του πληθυσμού, ένα ζήτημα που θέτει επίσης δημοσιονομικές και οικονομικές προκλήσεις που δεν μπορούν να αγνοηθούν.
Οι επιπτώσεις αφορούν πολλές παραμέτρους της καθημερινότητας,αγγίζουν την οικονομία, τη σύνθεση του εργατικού δυναμικού, το συνταξιοδοτικό, την υγεία, την εκπαίδευση. Μα κυρίως εγείρουν θέμα εθνικής επιβίωσης.
Από την πλευρά μου, παρακολουθώντας εδώ και χρόνια με ανησυχία τις εξελίξεις, τις θέσεις και την αγωνία των πολιτών, και ιδίως των νέων, θεωρώ ότι το δημογραφικό αποτελεί εθνικό πρόβλημα, στρατηγικής σημασίας για το μέλλον της χώραςκαι εκτιμώ ότι ως τέτοιο θα πρέπει να το αντιμετωπίζουμε.
Για τον λόγο αυτό, με αίσθημα ευθύνης,έχω κάνει επανειλημμένα παρεμβάσεις στη Βουλή. Κατά τη συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού 2023, στην Ολομέλεια της Βουλής,επανήλθα για μία ακόμη φορά στο θέμα, αναφερόμενος στη σημασία που έχουν τα μέτρα της κυβέρνησης για τη μείωση του κόστους στέγασης για τους νέους, για τη στήριξη της μητρότητας και την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας.
Κατά την τελευταία τριετία η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας προχώρησε σε σειρά θεσμικών παρεμβάσεων,οι οποίες στοχεύουν άμεσα στην άμβλυνση του προβλήματος. Ενδεικτικά αναφέρω το επίδομα γέννησης, την επέκταση του ωραρίου των παιδικών σταθμών και δημοτικών σχολείων, τις φορολογικές ελαφρύνσεις στις οικογένειες, θεσμούς όπως οι «Νταντάδες της γειτονιάς», καθώς και μέτρα για την ενίσχυση της θέσης της γυναίκας.
Προφανώς τα μέτρα αυτά δεν αρκούν. Για να βάλουμε φρένο στη μείωση του πληθυσμού χρειάζονται και άλλες γενναίες παρεμβάσεις: παροχή υπηρεσιών προς τις μητέρες,κίνητρα για την αύξηση των γεννήσεων, διαμόρφωση συνθηκών για τα νεαρά ζευγάριαπου γίνονται γονείς ώστε να συμφιλιώνεται η εργασιακής με την οικογενειακή ζωή,ακόμη περισσότερα μέτρα για τη στήριξη του τρίτου παιδιού, αλλά και προβλέψεις για την ενίσχυση της απόκτησης πρώτου και του δεύτερου παιδιού, ενίσχυση των πολύτεκνων και μονογονεϊκών οικογενειών.
Προκειμένου να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις πολυμέτωπες προκλήσεις που θέτειενώπιόνμας η βραδυφλεγής βόμβα του δημογραφικού, απαιτείται εγρήγορση και αποφασιστικότητα.Χρειάζεται μιασύγχρονηδημογραφική πολιτική,που ασκείται από την Κυβέρνησηστοχευμένα και υπεύθυνα και θέτει την οικογένεια ως απόλυτη προτεραιότητά μας. Η ανάπτυξη μίας χώρας είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τη δημογραφική ισορροπία.
*Ο Σάββας Αναστασιάδης είναι βουλευτής της ΝΔ Β’ Θεσσαλονίκης, πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς