Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στα Σκόπια έχει πολλές αναγνώσεις και πολλά σημεία προς ανάλυση. Αυτό είναι σαφές. Πολλά θα ειπωθούν και πολλά θα γραφτούν. Άλλωστε, αυτό είναι το μυστικό της σύγχρονης δημοκρατίας: Άσ’ τους να λένε ό,τι θέλουν, στο τέλος εμείς θα αποφασίσουμε αυτό που έχουμε… προαποφασίσει!Σε άρθρο μου πριν λίγες μέρες έγραφα ότι «Το δημοψήφισμα της Κυριακής στα Σκόπια δεν θα δείξει αν θα λυθεί ή όχι η 27ετής εκκρεμότητα μεταξύ Ελλάδος και πΓΔΜ. Θα κρίνει κάτι άλλο, πιο σημαντικό: κατά πόσο η διεθνής διπλωματία και η πολιτική της έκφραση είναι σε θέση να αφουγκράζονται το πρόβλημα στην πραγματική του διάσταση. Κατά πόσο είναι πρόθυμοι, πολιτικοί και διπλωμάτες, να θυσιάζουν το ιστορικά δίκαιο μπροστά σε συγκυριακές σκοπιμότητες». Και ότι «η στάση της διεθνούς κοινότητας μέχρι σήμερα είναι εξόχως υποκριτική και προφανώς εσφαλμένη. Εδώ και χρόνια η Ευρώπη εμφανίζεται ως Πόντιος Πιλάτος και νίπτει τας χείρας της βαφτίζοντάς την ως διαφορά μεταξύ των δύο μερών. Κάπως έτσι, εδώ και χρόνια, οι παραχαράκτες της ιστορίας, οι εθνικιστές που ονειρεύονται τη Μακεδονία του Αιγαίου, οι κάπηλοι του Μεγαλέξανδρου, έχουν καταστεί ισότιμοι συνομιλητές της Ελλάδας στη διεθνή κοινότητα».Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος με την τεράστια αποχή δικαιώνει αυτή την άποψη.Δικαιώνει την άποψη ότι δεν μπορεί να υπάρξει στέρεη διεθνής διπλωματία εάν δεν λαμβάνει υπόψη τη λαϊκή βούληση. Ότι καμία πολιτική δεν μπορεί να ασκείται ερήμην των πολιτών, ιδίως σε τέτοια θέματα εθνικών δικαίων και ιδιαίτερης εθνικής ευαισθησίας. Η Συμφωνία των Πρεσπών αποτυπώνει ακριβώς την αλαζονεία των εγχώριων και διεθνών πολιτικών ταγών. Οι αριστεριστές του Μαξίμου βρήκαν την ευκαιρία και συνέπραξαν με τους εθνικιστές των Σκοπίων, υπό τη σκέπη του «ασυνείδητου» διεθνούς παράγοντα κόντρα στο ιστορικά δίκαιο. Οι μεν δέχθηκαν την απόρριψη μέσω της αποχής στο δημοψήφισμα, οι δε δεν τολμούν καν να κάνουν δημοψήφισμα.  Όταν βιάζεις την ιστορία, η ιστορία κάποια στιγμή θα σε εκδικηθεί. Αυτό λέει η κοινή πείρα. Αυτό μπορεί να αποτραπεί μόνο με συγκροτημένη εξωτερική πολιτική, την οποία δυστυχώς η Ελλάδα δεν διαθέτει αυτή τη στιγμή. Μια εξωτερική πολιτική που θα πιστεύει στα εθνικά δίκαια (η Μακεδονία είναι ελληνική) και θα τα υπερασπίζεται με βάση τις διεθνείς συνθήκες, όχι με βάση ιδεοληπτικά απωθημένα.Μια εξωτερική πολιτική που θα αντιμετωπίζει τους αστάθμητους διεθνείς παράγοντες, τους εθνικισμούς και τα συμφέροντα, με βάση τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στα Σκόπια δεν είναι το τέλος της περιπέτειας που ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνιο στις Πρέσπες. Είναι μόνο ένας ακόμη  σταθμός. Καθένας πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του έχοντας κατά νου ότι καμία «λύση» που παραβλέπει την ιστορική δικαιοσύνη δεν μπορεί να είναι βιώσιμη. Οποιαδήποτε άλλη πολιτική, μόνο περαιτέρω προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει.  Σάββας ΑναστασιάδηςΒουλευτής Β΄ Περιφέρειας Θεσσαλονίκης