Συνεδρίαση της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων, με θέμα ημερήσιας διάταξης την επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών «Τροποποιήσεις του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα προς ενίσχυση της καταπολέμησης της παράνομης εμπορίας καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών και Ίδρυση Συντονιστικού Κέντρου για την Καταπολέμηση του Λαθρεμπορίου, εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας προς την Απόφαση 2009/917/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 30ης Νοεμβρίου 2009 για τη χρήση της πληροφορικής για τελωνειακούς σκοπούς και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών και ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία των άρθρων 15, 16 και 18 της Οδηγίας 2014/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 3ης Απριλίου 2014 για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών-μελών σχετικά με την κατασκευή, την παρουσίαση και την πώληση προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων και την κατάργηση της Οδηγίας 2001/37/ΕΚ». 

Ο κ. Αναστασιάδης, έχει το λόγο. ΣΑΒΒΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ (Εισηγητής της Ν.Δ.): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τα θέματα που θα συζητηθούν σήμερα, με το εισαχθέν πολυνομοσχέδιο, που αποτελείται από τρεις ενότητες, αφορούν τις τροποποιήσεις του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα, προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της καταπολέμησης παράνομης εμπορίας καπνού, την ίδρυση συντονιστικού κέντρου για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την απόφαση 917/ 2009, για τη χρήση πληροφορικής για τελωνειακούς σκοπούς και άλλες διατάξεις, αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών. Επιπλέον, την ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία των άρθρων 15,16 και 18, της οδηγίας 40/2014, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Εδώ, λοιπόν, γεννάται το πρώτο ερώτημα. Γιατί εισάγετε για ενσωμάτωση, κύριε Υπουργέ, μόνο τα άρθρα 15,16 και 18, της οδηγίας 40/2014, που έπρεπε, ήδη, να εφαρμόζεται από τις 20 Μαΐου και δεν εισάγεται η οδηγία στο σύνολό της;

Τα υπόλοιπα άρθρα, που αφορούν κανόνες υγείας, κυρίως, σύμφωνα με τις νέες τιμές περιεκτικότητας σε ζημιογόνες ουσίες, όπως είναι η πίσσα, νικοτίνη κ.τ.λ., που εισάγει η οδηγία και με βάση των οποίων θα πρέπει να κατασκευάζονται τα προϊόντα καπνού, πότε θα εισαχθούν;

Εφόσον δεν εισάγονται σήμερα, οι καπνοβιομηχανίες, έως όταν εισαχθούν, θα μπορούν να παράγουν με βάση το προηγούμενο καθεστώς; Πώς θα λειτουργεί, δηλαδή, το σύστημα; Θα έχουμε νέους κανόνες, σύμφωνα με την οδηγία για την πάταξη του λαθρεμπορίου των καπνικών προϊόντων και παραγωγή με παλαιότερους κανόνες, αφού οι νέοι κανόνες δεν εισάγονται για την ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία ; Αφού, λοιπόν, αυτά δεν ενσωματώνονται, περιμένουμε μια απάντηση.

Εδώ, σε αυτή την «παράλειψη», αποτυπώνεται περίτρανα η αποσπασματικότητα στη λήψη αποφάσεων που δημιουργεί, βέβαια, τεράστια προβλήματα στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου.

Η έως σήμερα αναποτελεσματικότητα της αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου, γενικώς και ειδικώς των προϊόντων Καπνού οφείλεται, κυρίως, σε αυτό που αναφέρθηκε πιο πάνω, δηλαδή στην αποσπασματικότητα λήψης αποφάσεων από την Πολιτεία, στην πολυδιάσπαση του αντικειμένου και των αρμοδιοτήτων ελέγχου δίωξης, ΣΔΟΕ, Εσωτερικών Υποθέσεων, Λιμενικό, Αστυνομία, στην αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων, στην υπό στελέχωση σε ανθρώπινο δυναμικό, στην απουσία σύγχρονου τεχνολογικού εξοπλισμού, αλλά και στην έλλειψη αξιολόγησης και εκπαίδευσης του προσωπικού. 

Η αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου και της φοροδιαφυγής έχει σταθεί όλα αυτά τα χρόνια, από το 2010 και μετά και είναι και σημείο τριβής μεταξύ της χώρα μας και των πιστωτών. Θυμόμαστε, ότι κόμματα που βρισκόταν στην αντιπολίτευση επένδυσαν στη σύλληψη του λαθρεμπορίου και της φοροδιαφυγής με  θεωρητική μόνο προσέγγιση, χωρίς, βέβαια, κανένα αποτέλεσμα. Έχει μείνει ιστορικό το «λεφτά υπάρχουν»  του ΠΑ.ΣΟ.Κ., όπου προσδοκούσε έσοδα από την πάταξη του λαθρεμπορίου και βεβαίως  στη συνέχεια και του πολλά υποσχόμενου ΣΥΡΙΖΑ, ως αντιπολίτευση, μέσω του κ. Μάρδα και του κ. Νικολούδη, που βεβαίως και αυτοί δεν είχαν και συνεχίζει, επίσης, και η δική σας διακυβέρνηση να μην έχει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Το Λαθρεμπόριο Καπνού, λοιπόν, θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες μάστιγες στη χώρα μας και της Διεθνούς Κοινότητας, καθώς στερεί σημαντικά φορολογικά έσοδα, αλλά αποτελεί και μεγάλο κίνδυνο για τον Έλληνα καταναλωτή, που καταναλώνει προϊόντα, τα οποία δεν έχουν περάσει ποιοτικούς ελέγχους και  ελλοχεύουν κινδύνους για την υγεία του. 

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς ο λαθραίος καπνός αντιστοιχεί στο 20% με 22% της εγχώριας κατανάλωσης, αγγίζοντας σε ποσό περίπου τα 700 εκατομμύρια κέρδη για το δημόσιο.

 Όπως, συμβαίνει, όμως, πάγια στην πρακτική της χώρας μας, ακολουθείται και πάλι η πρακτική που επιβάλλει η γραφειοκρατική νοοτροπία της διοίκησης. Δεν αποτολμά ρίξεις και δεν λαμβάνει υπόψη της, ότι κάθε νομοθετική πρωτοβουλία οφείλει, να λαμβάνει υπόψη της και το κοινωνικό όφελος.

Εξηγούμαι κ. Υπουργέ, ο Ενωσιακός Τελωνειακός Κώδικας προβλέπει και επιβάλει συνεργασία μεταξύ της διοίκησης και των οικονομικών φορέων. Γιατί δεν αποτολμάτε, σήμερα με αυτό το νομοσχέδιο συμμετοχή σε αυτό των εκπροσώπων των οικονομικών φορέων, που έχουν σχέση με την Καπνοβιομηχανία αλλά και τον ενεργοποιούμενο στην εφοδιαστική αλυσίδα και τηρούντων κατά την επιλογή του  Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα, το συνόλου των αναγκαίων για κάθε έλεγχο στοιχείων; Για παράδειγμα, τα επιμελητήρια, οι διαμεταφορείς, οι εταιρείες Logistics – εφόσον ο Ενωσιακός Τελωνειακός Κώδικας βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή,- γιατί η ελληνική διοίκηση δεν εκμεταλλεύεται μια πληρέστερη και ορθότερη αναδιοργάνωση των υπηρεσιών δίωξης μέσα από την ίδρυση μιας ασφαλούς συνεργασίας των υγιών φορέων του εμπορίου, αλλά αντιθέτως σήμερα επιχειρεί και πάλι μόνο να οργανώσει τη δίωξη του Λαθρεμπορίου Καπνού και των Καπνικών προϊόντων;

Ιδιαίτερα, όσον αφορά τη συμβολή του Τελωνειακού  Αντιπροσώπου και οπωσδήποτε μόνο του πιστοποιημένου, σύμφωνα με το ν.718/79, θα πρέπει να επισημανθεί, ότι ο Ενωσιακός  Τελωνειακός Κώδικας αποσκοπεί στη διασφάλιση ομοιόμορφων συνθηκών εφαρμογής της Τελωνειακής Νομοθεσίας στα κράτη-μέλη της Ε.Ε..

 Ένα από τα μέσα εφαρμογής της εξασφάλισης της ομοιόμορφης εφαρμογής είναι και προς διευκόλυνση πάντα της επιχειρηματικότητας, ο Τελωνειακός Αντιπρόσωπος. Προβλέπει σε αναγνώριση της συμβολής ο Ενωσιακός Τελωνειακός Κώδικας του τελωνειακού αντιπροσώπου και προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνεπής και ίση μεταχείριση των οικονομικών φορέων, όχι μόνο κατά την εκτέλεση των τελωνειακών διατυπώσεων, αλλά και κατά την διενέργεια τελωνειακών ελέγχων, τη δυνατότητα δηλαδή ο Τελωνειακός Αντιπρόσωπος, να λαμβάνει μέρος σε αυτές τις διαδικασίες.

Παράλληλα, προβλέπεται η  καθιέρωση-τήρηση ηλεκτρονικού μητρώου με τον τίτλο  Ενιαίων Κέντρων Μητρώο Εφοδιαστικής Αλυσίδας Καπνού και Βιομηχανοποιημένων Προϊόντων, στο οποίο θα καταχωρούνται και θα παρακολουθούνται όλες οι άδειες, που χορηγούνται μέσω, ενός μοναδικού αριθμού μητρώου, διακινητή καπνικών προϊόντων.

Επίσης, όλες οι καπνοβιομηχανίες υποχρεούνται να εξακριβώνουν τα στοιχεία των πελατών και των προμηθευτών τους, να τηρούν και να γνωστοποιούν σχετικά αρχεία, σύμφωνα με το άρθρο 3 του νομοσχεδίου.

Η υποχρέωση, όμως, της τήρησης των μέτρων επιμέλειας από αδειοδοτημένα εργαστήρια και καπνοβιομηχανίες επιβάλλει τη διεύρυνση της σύνθεσης του συντονιστικού επιχειρησιακού κέντρου του άρθρου 6 με εκπροσώπους των φορέων, στα πλαίσια των όρων συνεργασίας διοίκησης και οικονομικών φορέων, όπως απαιτεί και ο ενωσιακός τελωνειακός κώδικας.

Η κυβέρνηση, προφανώς, δεν έχει καταννοήσει ότι η δίωξη του λαθρεμπορίου δεν σημαίνει μόνο απώλεια εσόδων ή ανάκτησή τους, αλλά κυρίως προστασία του υγειούς εμπορίου και ανταγωνισμού που επιφέρει και την ανάπτυξη.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου αναφέρεται στην εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας προς την απόφαση 917/2009 του Συμβουλίου για τη χρήση της πληροφορικής για τελωνειακούς σκοπούς, άρθρα 12-39. Είναι κατανοητό απ’ όλους μας ότι οι τελωνειακοί έλεγχοι, η πάταξη της φοροδιαφυγής, η πρόληψη, η έρευνα και η δίωξη σοβαρών παραβάσεων του νόμου σ’ ένα περιβάλλον παγκοσμιοποιημένης αγοράς ξεπερνούν τα στενά εθνικά όρια των κρατών. Η συνεργασία μεταξύ των κρατών και η ορθή χρήση της πληροφορικής προς αυτή την κατεύθυνση είναι μονόδρομος και κινείται θετικά. 

Η ορθή χρήση της νέας βάσης δεδομένων του αρχείου φακέλων τελωνειακών ερευνών από τη Διεύθυνση Στρατηγικής Τελωνειακών Ελέγχων και Παραβάσεων της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και Ειδικών Φόρων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων και η συνεργασία με τη EUROPOL και τη EUROJUST, μόνο θετικά αποτελέσματα μπορούν να φέρουν.

Σ’ αυτή την κατεύθυνση και μόνο με γνώμονα πάνω απ’ όλα το εθνικό συμφέρον είμαστε θετικοί σε κάθε τέτοια προσπάθεια πάταξης της ανομίας και της παραβατικότητας.

Το τρίτο μέρος του νομοσχεδίου αφορά ρυθμίσεις, φορολογικές κατά βάση, του Υπουργείου Οικονομικών. Προκαλούν ιδιαίτερη εντύπωση οι ρυθμίσεις στον ΕΝΦΙΑ, που από την κατάργηση με ένα μόνο, κ. Υπουργέ, που υποσχόσασταν ως αντιπολίτευση, πήγατε σε αυξήσεις που δεν έχουν τέλος. Μετά τον τρόμο που προκαλεί ο υπολογισμός του ΕΝΦΙΑ με τα συγκριτικά στοιχεία, όταν δεν υπάρχουν στοιχεία για τα αγροτεμάχια και τα ακίνητα, έρχονται σήμερα ρυθμίσεις που καταργούν τις εκπτώσεις σε αδύναμες κοινωνικά ομάδες και, μάλιστα, αναδρομικά από την 1η του έτους.

Η κυβέρνηση αποσυνδέει τον ΕΝΦΙΑ από το εισόδημα, από τις φτωχές και αδύναμες κοινωνικά ομάδες. Υπενθυμίζω ότι, σύμφωνα σήμερα με τον νόμο που έχει ψηφίσει η κυβέρνηση Σαμαρά, έκπτωση της τάξης του 50% από τον ΕΝΦΙΑ δικαιούνταν όσοι το συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημά τους του προηγούμενου έτους δεν είχε υπερβεί τις 9000 € προσαυξημένο κατά 1000 € για τον ή την σύζυγο και κάθε προστατευόμενο μέλος, όταν το σύνολο της επιφάνειας των ακινήτων τα οποία κατέχει ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του δεν υπερβαίνουν τα 150 τ.μ. και όταν η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός του σχεδίου πόλεως οικοπέδων που κατέχει ο φορολογούμενος και η οικογένειά του δεν υπερέβαιναν τα 85.000 € για άγαμο, τις 150.000 € εάν πρόκειται για έγγαμο χωρίς παιδιά και τις 200.000 € εάν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα μέλη.

Υπάρχουν, όμως και χειρότερα, αφού χάνουν την πλήρη απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, τρίτεκνοι, πολύτεκνοι και άτομα με αναπηρία άνω του 80% στην περίπτωση που έχουν εισόδημα από τόκους άνω των 600 €. 

Φαίνεται ότι η ευαισθησία της κυβέρνησης και του κ. Τσίπρα εξαντλείται στις αδύναμες κοινωνικές ομάδες. Αυτή, βέβαια, καταγράφεται ως ευαισθησία της αριστεράς. 

Μέχρι σήμερα και σύμφωνα με το νόμο που εμείς είχαμε ψηφίσει, πλήρη απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ δικαιούνταν τρίτεκνοι, πολύτεκνοι και άτομα με αναπηρία σε ποσοστό 80%, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις που είναι γνωστές και δεν χρειάζεται να τις υπενθυμίσω.

Με τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις, προφανώς, η Κυβέρνηση κατεβάζει τον πήχη, κατεβάζει το όριο πλούτου,  φτωχοποιεί προς τα κάτω την κοινωνία και θεωρεί τις αποταμιεύσεις των 35.000 €, που μπορεί να είναι αποταμιεύσεις μιας ζωής, μεγάλες για μια οικογένεια Ελληνική.

Επηρεάζονται από αυτή την ρύθμιση, περίπου 50.000 πολίτες και οικογένειες, ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, που μπορεί να είχαν κάποιες αποταμιεύσεις ετών, αλλά, όμως, είναι χαμηλόμισθοι και ενδεχομένως σήμερα να είναι χαμηλοσυνταξιούχοι και βεβαίως να βρίσκονται  στα όρια της φτώχειας.

Και βεβαίως, με  το νομοσχέδιο μπαίνει για άλλη μια φορά στο στόχαστρο και ο αγροτικός κόσμος. Η Κυβέρνηση καταργεί το ευνοϊκό καθεστώς φορολόγησης των αγροτών σύμφωνα με το άρθρο 47 του νομοσχεδίου, με το οποίο γίνεται συνολικότερη αναμόρφωση του ειδικού καθεστώτος των αγροτών. 

Ανατροπές υπάρχουν στα όρια υπαγωγής στο ειδικό καθεστώς, για τον προσδιορισμό του ύψους των παραδόσεων θα συμπεριλαμβάνονται όχι μόνον οι χονδρικές πωλήσεις, όπως ίσχυε έως σήμερα, αλλά και οι λιανικές πωλήσεις. Επίσης, στο νομοσχέδιο γίνεται λόγος γενικά για τις επιδοτήσεις, ενώ μέχρι σήμερα αναφερόταν μόνο η ενιαία ενίσχυση, κάτι το οποίο αφήνει ανοιχτό το παράθυρο, ώστε να ενταχθούν και οι άλλες πληρωμές στο καθεστώς. Ο διαχωρισμός σε ειδικό και κανονικό καθεστώς σημαίνει ότι πολλοί μικροκαλλιεργητές και μικροεισοδηματίες αγρότες, που επειδή το αγροτικό τους εισόδημα είναι πολύ μικρό και δεν μπορούν να ζήσουν με αυτό τις οικογένειές τους, αναγκάζονται να κάνουν και άλλες δουλειές, θα αποκλειστούν από τις επιδοτήσεις και τις ενισχύσεις και όλα τα άλλα υποδιευθετικά για τους αγρότες μέτρα. Αυτή και στην πράξη φαίνεται ως κοινωνική ευαισθησία της Κυβέρνησης της Αριστεράς.

Με το νομοσχέδιο, επίσης, ορίζονται και νέα τέλη κυκλοφορίας. Με τα νέα τέλη κυκλοφορίας υπάρχουν δύο κατηγορίες. Υπάρχουν μειώσεις, βέβαια, σε αρκετές κατηγορίες ιδιοκτητών ενώ σε άλλες υπάρχουν αυξήσεις. Εκεί, όμως, που πρέπει να σταθούμε είναι στο γεγονός ότι αυξάνονται κατά πολύ τα ποσά, που επιβαρύνουν όλους εκείνους τους συμπολίτες μας, που επέλεξαν να αγοράσουν υβριδικά και φιλικά προς το περιβάλλον αυτοκίνητα.

Σε μια, όμως, ευνομούμενη δημοκρατική χώρα θα πρέπει ο πολίτης να αντιμετωπίζεται με ισονομία και να αισθάνεται μακροπρόθεσμα ασφαλής ως προς τις υποχρεώσεις του απέναντι στην Πολιτεία, γεγονός που θα καταστήσει αμφίδρομη την σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και του κράτους. Σε ό,τι αφορά την συγκεκριμένη διάταξη θα πρέπει η φορολόγηση του αυτοκινήτου να νομοθετείται με ορίζοντα, τουλάχιστον, δεκαπενταετίας, όπως δηλαδή υπολογίζεται και ο μέσος όρος διάρκειας της ζωής του αυτοκινήτου.

Στην συζήτηση επί των άρθρων θα επισημάνουμε τις παρατηρήσεις μας, αλλά θέλω να κάνω  μια γενική εκτίμηση για το νομοσχέδιο, λέγοντας ότι μετά από πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, κύριε Υπουργέ, της αθωότητας της Κυβέρνησης και τις ανέμελης περιήγησης της σε θολά και ανεφάρμοστα φορολογικά μοντέλα  δικής  σας επινόησης, αρκετά, όμως, για την απαξίωση των φοροελεγκτικών υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών, καλωσορίζουμε εσάς και τα στελέχη σας στη σκληρή πραγματικότητα άσκησης κυβερνητικού έργου, επιβεβαιώνοντας με αυτό τον τρόπο τις επιλογές μας για τις οποίες δεχθήκαμε λυσσαλέα κριτική πρωτοστατούντος του ιδίου, εσάς, κ. Υπουργέ,  ως συνδικαλιστή τότε, με τον καταγγελτικό λόγο περί συγκάλυψης συμφερόντων. Δεκτή είναι συγνώμη σας με αυτό τον τρόπο, με τον τρόπο που νομοθετείτε δηλαδή. Βλέπουμε θετικά καταρχήν, κύριε Πρόεδρε, τις διατάξεις που αφορούν την πάταξη του λαθρεμπορίου, επιφυλασσόμεθα, όμως, για όλα τα υπόλοιπα, καθώς η Κυβέρνηση μας έχει συνηθίσει σε τροπολογίες, που συνήθως αλλάζουν τη μορφή του νομοσχεδίου, θα τα συζητήσουμε βέβαια και επί των άρθρων στην Ολομέλεια της Βουλής. ΣΑΒΒΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ (Εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας): Επιφυλασσόμεθα επί της αρχής